Nieuws uit Castricum: zo wil de gemeente €6,8 miljoen bij elkaar sprokkelen

Hallo en welkom bij editie 207 van de Nieuws uit Castricum-nieuwsbrief. Van harte welkom ook 15 nieuwe abonnees. Het was een drukke week en via deze e-mail praat ik je graag bij over:

• de uiteenlopende meningen over wel of geen eenrichtingsverkeer op de Dorpsstraat (en gevolgen voor andere straten)
• de aanstelling van een informateur die de lokale bestuurscrisis moet oplossen
• de financiële en praktische impact van gemeentelijke voorstellen om te bezuinigen en meer inkomsten te genereren - plannen die iedereen gaan raken
• dat Uitgeest wil fuseren met een andere gemeente

Uiteenlopende meningen over eenrichtingsverkeer op de Dorpsstraat

Het plan van de gemeente om de Dorpsstraat eenrichtingsverkeer voor auto's te maken, houdt veel mensen bezig. Niet alleen gebruikers, bewoners en ondernemers van de Dorpsstraat, maar ook buurtbewoners. Heel wat straten kunnen namelijk ook omleidingen of meer verkeer verwachten, beaamt de gemeente. In deze nieuwsbrief las je de afgelopen weken al over een presentatie van de gemeente en kritiek van de Vereniging Castricum Veilig (VCV). Zijn er ook uitgesproken voorstanders van het plan van de gemeente, vroeg ik vorige week.

Twee lezers meldden zich in mijn mail. De Fietsersbond deelt verschillende blogs die de afgelopen dagen zijn opgesteld, naar aanleiding van de presentatie van de gemeente en kritiek van VCV. Zo vindt de Fietsersbond dat de gemeente in de plannen meer aandacht mag besteden aan fietsers en schrijft de organisatie over het voorgenomen eenrichtingsverkeer op de Dorpsstraat:

Het college neemt wel een groot risico door het autoverkeer nog steeds te veel vrij spel te geven. Wij blijven voorstander van een knip, en vertelden al vaak dat eenrichtingsverkeer in de Dorpsstraat risico’s met zich meebrengt, omdat het vaak te druk zal zijn met haastige automobilisten die fietsers te krap inhalen. Hopelijk is dat met flitspalen enigszins binnen de perken te houden. Drempels kunnen iets helpen. Wij adviseren dan ook om de situatie intensief te monitoren (tellingen, observaties) en na een paar jaar grondig te evalueren. En niet terug te schikken om indien noodzakelijk vervolgstappen te nemen, wat ons betreft met prioriteit voor fietsdoorstroming en fietsveiligheid!

Dave van Ooijen, oud-raadslid en lid van de Maatschappelijke Denktank Integraal Verkeersplan, zegt zich 'in grote lijnen te kunnen vinden in het voorstel dat het college aan de raad heeft voorgelegd.' Hij vertelt en schrijft in een brief aan de gemeenteraad:

Mijns inziens is er, gelet op de opdracht van de Raad, goed nagedacht over de voor- en nadelen. En ja, waar je op de ene plek knijpt, neemt het verkeer op andere plekken weer toe. Netto levert dit plan echter zowel een verbetering van de verkeersveiligheid in het dorp Castricum op áls verbetering van de veiligheid op de overweg Beverwijkerstraatweg. En dat is waar het om te doen is. Verbetering van de verkeersveiligheid en een aantrekkelijker centrum. Dat betekent niet dat ik het plan op alle onderdelen deel. Waar nog wel goed aandacht aan moet worden besteed is de uitwerking op onderdelen. Zoals de invulling van de inrichting op de Ruiterweg, de invulling van het laden en lossen en de invulling van de inrichting van de kruising Dorpsstraat-Stationsweg. Daar moet men met bewoners en winkeliers wel goed uit zien te komen. Maar over het geheel genomen ben ik best wel positief over de hoofdrichting waarvoor het college heeft gekozen.

VCV is allesbehalve positief, weet je als je deze nieuwsbrief volgt. Volgens de vereniging zijn de verkeersmaatregelen van de gemeente niet nodig en kan de gemeente beter inzetten op flitsers op de Dorpsstraat. In de afgelopen dagen heeft VCV bij heel wat centrumbewoners (ongevraagd) een A4-flyer in de brievenbus gestopt met kritiekpunten op het gemeenteplan, en de oproep aan buurtbewoners om van zich te laten horen. Zo werd er opgeroepen om afgelopen donderdag naar de informatieavond op het gemeentehuis te gaan en om 6 februari naar de commissieavond te gaan, eveneens over dit onderwerp.

Volgende week horen we hoe de gemeenteraad denkt over de plannen van de gemeente. Boeiend, want het zijn uiteindelijk de 25 raadsleden die besluiten over het wel of niet (in deze vorm) goedkeuren van de plannen. VCV houdt rekening met een tegenvaller, getuige de oproep in de flyer om als buurtbewoner tien euro per jaar te doneren aan de vereniging. Met dat geld zegt de vereniging indien nodig juridische stappen te willen ondernemen tegen de gemeenteplannen.

Informateur krijgt maximaal een maand om verkenning te doen naar hoe de politiek verder kan besturen

Een onafhankelijk informateur gaat met alle acht de Castricumse partijen praten over hoe zij verder willen besturen tot de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026. Deze informateur, Marianne Heeremans, was eerder onder andere burgemeester van Heemstede en is nu door de Castricumse burgemeester Ben Tap geselecteerd om de lokale bestuurscrisis op te lossen.

Sinds het vertrek van GroenLinks (oktober) en CDA (december) uit de coalitie, bestaat die coalitie nog uit Lokaal Vitaal en VVD. Zij hebben samen 10 van de 25 zetels in de gemeenteraad en werken met twee wethouders in plaats van vier. Na mislukte gesprekken om GroenLinks terug te halen in de coalitie, stelden Lokaal Vitaal en VVD laatst voor om een onafhankelijk wethouder aan te stellen en via een minderheidscoalitie door te werken tot de verkiezingen begin volgend jaar.

Dat plan viel slecht bij veel andere partijen. Die willen liever een meerderheidscoalitie om stabieler te besturen. Informateur Heeremans gaat met de partijen om tafel zitten om antwoord te krijgen op de vraag hoe die meerderheidscoalitie eruit kan zien. Dat antwoord wordt op uiterlijk 27 februari verwacht, of eerder als het kan, zegt de gemeente Castricum. Aan Heeremans is ook gevraagd om alle partijen gelijkwaardig te behandelen en zoveel als mogelijk transparant en openbaar te werken. Heel wat partijen uitten de afgelopen weken kritiek op de werkwijze van Lokaal Vitaal en VVD, die als geheimzinnig werd ervaren.

Een nadere blik op maatregelen die de gemeente overweegt om een tekort van €6,8 miljoen op te lossen

In de vorige nieuwsbrief legde ik je uit dat de gemeente Castricum dit jaar maatregelen moet nemen om in 2026 en later een sluitende begroting te presenteren. De gemeente kampt met miljoenentekorten omdat zij - net als alle andere gemeenten - minder geld krijgt van de Rijksoverheid. Omdat 2026 snel nadert en miljoenen euro's vinden een serieuze klus is voor de gemeente, liggen alle opties op tafel.

Vorige week schreef ik: het college van burgemeester en wethouders overweegt zwembad de Witte Brug per 1 januari 2026 te sluiten, het invoeren van betaald parkeren in verschillende delen van de kern Castricum, het herinvoeren van de hondenbelasting, het verminderen van het aantal speelplaatsen voor kinderen, twintig procent minder geld uitgeven aan milieubeheer, de OZB verhogen op woningen en andere gebouwen en minder voorlichting geven via huis-aan-huisbladen. Ook voorgesteld zijn het verminderen van beveiliging op straat, het versoberen van de Reddingsbrigade en het plaatsen van reclamezuilen in de gemeente om geld te vangen via reclame-exploitanten.

Of, in de woorden van het college zelf: 'Castricum staat voor een grote financiële uitdaging door externe factoren zoals landelijke bezuinigingen en stijgende zorgkosten. Als we nu niet ingrijpen, riskeren we toezicht door de provincie. Het college presenteert een gebalanceerd pakket van maatregelen dat de begroting structureel sluitend maakt, met behoud van eerder genomen besluiten. Alleen door samen verantwoordelijkheid te nemen, blijven we financieel gezond en behouden we de regie'.

Omdat de gemeente benieuwd is naar jouw mening over de plannen - waarover zo meteen meer - lijkt het mij een goed idee om wat meer financiële context te geven bij de voorstellen van het college. Het college deelt ideeën in onder een basispakket en aanvullend pakket. Het basispakket moet volgend jaar 5,27 miljoen euro opleveren, het aanvullende pakket 1,17 miljoen euro. Samen kom je dan uit op 6,44 miljoen euro - wat in de buurt komt van het begrotingstekort van 6,8 miljoen euro in 2026. Voor 2027 en 2028 zijn vergelijkbare plannen gemaakt.

Hieronder de verwachte opbrengsten of bezuinigingen die horen bij een aantal boeiende, voorgestelde ideeën van het college, afkomstig uit de gedeelde documentatie.

Enkele relevante voorstellen om te bezuinigen

• 26 duizend euro per jaar minder uitgeven aan de inhuur van beveiligers voor het horecagebied. Deze bezuiniging van 20 procent op het budget kan leiden tot een hoger risico op incidenten, stelt het college
• 15 duizend euro per jaar minder uitgeven aan de Reddingsbrigade op het strand
• 20 duizend euro per jaar minder uitgeven aan cultuurprojecten, zoals stoppen van de financiering van Open Monumentendag en het onderhouden van gedenktekens
• per 2027 jaarlijks 30.700 euro minder uitgeven aan het schoonmaken en onderhouden van het strand, zoals het legen van prullenbakken
• 110 duizend euro per jaar minder uitgeven aan het verbeteren van de dorpskernen van de gemeente
• 115 duizend euro per jaar besparen op het (groot) onderhoud van wegen, fietspaden en trottoirs
• 102 duizend euro per jaar besparen op het (groot) onderhoud van groen, waaronder minder geld uitgeven aan het planten van bollen en gekapte bomen en plantsoenen niet langer vervangen door nieuwe bomen en plantsoenen
• Een genoemd idee: de straatverlichting 5 uur per nacht uitzetten, om 48 duizend euro per jaar te besparen
• In 2026 toch niet 400 duizend euro extra uitgeven aan de inhuur van externe medewerkers die zich bezighouden met woningbouwplannen
• Een genoemd idee: op termijn 10 procent van de speelplaatsen in de gemeente opheffen, om zo 20 duizend euro per jaar te besparen
• 100 procent van het klimaatbudget schrappen om in 2026 489 duizend euro te besparen, en in de jaren erna 549 duizend euro per jaar. Dat zou het einde betekenen van de financiering van wijkverenigingen, energiecoöperaties en minder of geen hulp meer voor inwoners bij het verduurzamen van hun woning
• ruim 400 of 900 duizend euro per jaar bezuinigen op maatschappelijke organisaties, door minder of helemaal geen subsidie meer te geven aan niet-wettelijke taken. Beide voorstellen voorzien het einde van subsidie voor schoolzwemmen, om een voorbeeld te noemen
• in 2026 circa 420 duizend euro besparen door zwembad de Witte Brug per 1 januari 2026 te sluiten. Deze maatregel moet in 2027 nog eens 232 duizend euro aan besparingen opleveren. Of het zwembad gaat sluiten is sterk de vraag, want het college noemt de haalbaarheid 'laag' en schrijft: 'Een voorziening als een zwembad wordt hoog gewaardeerd en het sluiten zal grote impact hebben. Er is twee jaar lang geen zwembad in Castricum'. Het college gaat er namelijk vanuit dat er over twee jaar een nieuw zwembad gebouwd is, naast voetbalclub FC Castricum en het Jac. P. Thijsse College.

Enkele relevante voorstellen om de inkomsten te verhogen

• Per 2027 betaald parkeren voor auto's invoeren in delen van de dorpskern Castricum. De gemeente verwacht 838 duizend euro per jaar omzet te behalen uit betaald parkeren, waar netto 377 duizend euro van over kan blijven. Kosten gaan onder meer op aan handhaving op parkeren en het onderhoud en afschrijving van de parkeerautomaten
• Uiteindelijk 29 duizend euro per jaar extra binnenhalen door de forensenbelasting te verhogen van 0,4 procent van de WOZ-waarde van een woning naar 0,5 procent. Forensenbelasting volgens de gemeente: 'Deze belasting kan geheven worden bij natuurlijke personen die een gemeubileerde woning meer dan 90 dagen voor zichzelf beschikbaar houden maar daar geen hoofdverblijf hebben'
• 90 tot 100 duizend euro per jaar binnenhalen door de hondenbelasting weer in te voeren, á 75 euro per hond
• De toeristenbelasting extra verhogen met 50 cent per persoon per nacht, om in 2026 circa 380 duizend euro binnen te halen en in de jaren erna 458 en 789 duizend euro extra
• De onroerendezaakbelasting (OZB) voor woningen verhogen van 0,07199 naar 0,08 procent van de WOZ-waarde, om 1,1 miljoen euro per jaar extra binnen te halen
• De OZB voor niet-woningen verhogen van 0,47225 naar 0,5 procent, om per jaar 416 duizend euro extra binnen te halen

In de ombuigingsvoorstellen staan ook ideeën die op héle kleine schaal bijdragen aan het bij elkaar sprokkelen van 6,8 miljoen euro. Zo verwacht de gemeente 1000 euro per jaar te kunnen besparen door niet langer een cadeau te geven aan inwoners die de Nederlandse nationaliteit ontvangen. Minder geld uitgeven aan onder meer de bloemstukken op de balie van het gemeentehuis moet op jaarbasis ook 1100 euro besparen.

De maatregelen die ik uitlicht, vormen een deel van de voorstellen van het college. Het is taaie kost en inhoudelijk discussiëren is nog lastiger, want we hebben het over veel cijfers, tabellen, afkortingen en begrippen. Logisch dus dat er onder raadsleden - die uiteindelijk beslissen over de voorstellen - de nodige vragen leven. Een geplande commissie over de meerjarenbegroting donderdag werd vooraf geannuleerd 'omdat er behoefte is aan eerst een schriftelijke ronde voor het stellen van vragen en beantwoording daarvan, alvorens de commissie te laten plaatsvinden'. De commissie staat nu gepland voor 13 februari.

Raadsleden kunnen ook eigen financiële voorstellen doen. Dat gebeurt ook. Welke pakketten maatregelen de gemeente uiteindelijk aanneemt, horen we later dit jaar. Er staan eerst nog de nodige veranderingen over gepland.

Vertel de gemeente wat jij van de financiële voorstellen vindt

De financiële voorstellen hebben impact op alle inwoners, ondernemers en organisaties in de gemeente, meldt de gemeente - eerlijk - in een persbericht. Ze nodigt jou als inwoner, ondernemer of namens een organisatie daarom uit om je mening te geven over de financiële voorstellen. Je kunt op 13 februari om 20:00 uur inspreken op het gemeentehuis, tijdens de commissie waar ik het net over had. Raadsleden luisteren dan naar jouw mening en kunnen die gebruiken in hun besluitvorming. Als je wil inspreken, dien je je vooraf aan te melden door een e-mail te sturen naar raadsgriffie@castricum.nl.

De gemeente raadt insprekers aan om de ombuigingsvoorstellen te lezen. Dat raad ik je ook aan, aangezien de gemeenteraad gaat besluiten op basis van die taaie kost. Je vindt de verschillende pdf-documenten op deze webpagina, waar je dient te klikken op het kopje 'Ombuigingsvoorstel college'. Hopelijk geeft deze nieuwsbrief je alvast - in begrijpelijke taal - een eerste indruk van de (impact van de) financiële voorstellen.

Uitgeest wil fuseren, maar met wie?

Groot nieuws bij de buren, want Uitgeest wil fuseren. Dat heeft een meerderheid van de gemeenteraad van Uitgeest donderdag besloten. Uitgeest staat er financieel slecht voor en wil via een fusie met een andere gemeente de kwaliteit van Uitgeest waarborgen. Maar niet meer zelfstandig dus. De grote vraag is met welke gemeente Uitgeest wil fuseren. Of anders gezegd: welke gemeente wil er fuseren met Uitgeest, het financiële zorgenkindje uit de regio?

Inwoners van Uitgeest én Heemskerk zien de gemeenten het liefst samengaan, stelt het Noordhollands Dagblad op basis van een enquête onder zijn krantenlezers. Dat zou interessant zijn omdat Uitgeest nu één van de vier BUCH-gemeenten is, samen met Bergen, Castricum en Heiloo. Verlaat Uitgeest bij een fusie met Heemskerk de BUCH of treedt Heemskerk dan juist toe tot de BUCH?

Wordt vervolgd, want de komende maanden gaat Uitgeest praten met geïnteresseerde gemeenten. Een onderzoek met gespreksuitkomsten moet in april klaar zijn.

Tot volgende week

Dank weer voor je aandacht, hopelijk ben je weer helemaal op de hoogte van het échte lokale nieuws. Ik maak deze nieuwsbrieven al 207 weken helemaal gratis, met als doel zoveel mogelijk Castricummers en andere geïnteresseerden geheel onafhankelijk te informeren. Als je vindt dat ik belangrijk werk doe, kun je mij steunen door een donatie via Tikkie over te maken of door om mijn bankrekeningnummer te vragen. Je helpt mij uiteraard ook door deze nieuwsbrief door te sturen naar bekenden die er wellicht interesse in hebben. Heb je vragen, dan kun je simpelweg even antwoorden op deze e-mail.

Ik wens je een mooie week,
groeten Rens